Od kwietnia wzrosły jednorazowe odszkodowania z ZUS

Osoby objęte ubezpieczeniem wypadkowym, które doznały stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, mają prawo do jednorazowego odszkodowania. Od 1 kwietnia wysokość świadczenia wynosi 1636 zł za każdy procent uszczerbku na zdrowiu, co stanowi wzrost o 205 zł względem poprzedniej stawki. Nowe zasady obowiązują do 31 marca 2026 roku.

Liczba wypłaconych świadczeń

W 2024 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacił niemal 44 tysiące jednorazowych odszkodowań na łączną kwotę blisko 408,5 mln zł. W województwie śląskim wypłacono ponad 6,5 tysiąca świadczeń o wartości 59,8 mln zł, przy średniej wysokości odszkodowania wynoszącej około 10 tys. zł.

Kto może otrzymać odszkodowanie?

Jednorazowe odszkodowanie przysługuje osobom ubezpieczonym, które w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznały:

• Stałego uszczerbku na zdrowiu – trwałego naruszenia sprawności organizmu bez perspektyw poprawy.

• Długotrwałego uszczerbku na zdrowiu – zaburzenia funkcji organizmu trwającego powyżej sześciu miesięcy, z możliwością poprawy.

Prawo do odszkodowania przysługuje również członkom rodziny osoby zmarłej wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

Jak uzyskać odszkodowanie?

W celu uzyskania odszkodowania konieczne jest złożenie wniosku do ZUS:

• Przez pracodawcę (w przypadku pracowników) wraz z protokołem ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku.

• Bezpośrednio przez przedsiębiorcę, który dołącza kartę wypadku.

• W przypadku chorób zawodowych – z decyzją o stwierdzeniu choroby wydaną przez inspektora sanitarnego.

Niezbędnym załącznikiem jest zaświadczenie OL-9 od lekarza, potwierdzające zakończenie leczenia i rehabilitacji oraz dokumentacja medyczna.

Ustalanie stopnia uszczerbku

Stopień uszczerbku na zdrowiu ustalają lekarze orzecznicy lub komisje lekarskie ZUS po zakończeniu leczenia i rehabilitacji. Decyzja wydawana jest w ciągu 14 dni od uzyskania orzeczenia lub wyjaśnienia ostatnich niezbędnych okoliczności. Wypłata odszkodowania następuje w ciągu 30 dni od wydania decyzji.

Wysokość świadczenia

Kwota jednorazowego odszkodowania ustalana jest na podstawie procentowego uszczerbku na zdrowiu. Od 1 kwietnia 2025 roku za każdy procent uszczerbku przysługuje 1636 zł. Przykładowo, osoba z 5% uszczerbkiem otrzyma 8180 zł (5 x 1636 zł).

Kiedy odszkodowanie nie przysługuje?

Świadczenie nie zostanie przyznane w sytuacji, gdy:

• Poszkodowany umyślnie naruszył przepisy bhp lub dopuścił się rażącego niedbalstwa, co zostało udowodnione.

• Wypadek nastąpił w wyniku działania pod wpływem alkoholu lub substancji psychoaktywnych, jeśli znacząco przyczyniły się one do zdarzenia.

Wskazane warunki nie dotyczą wypadków skutkujących śmiercią.