Oczywista Nieoczywistość - Wątpliwość

 

         Jak co roku przychodzi nam celebrować święta wielkanocne. W całym natłoku i zgiełku świątecznych przygotowań i samej celebry warto przypomnieć sobie to, co właściwie świętujemy i czy aby religijny kontekst obchodzonych świąt ma jakikolwiek sens. Nie mniej zasadą jest kwestia czy jest on w stanie obronić się przed falą laicyzującej krytyki i drwiny?

Zacząć wypada od przypomnienia, że wydarzenia wspominane w Wielkim Tygodniu są faktami historycznymi. Główny bohater, Jezus z Nazaretu jest postacią historyczną, co znajduje potwierdzenie w historycznych źródłach. Jego egzekucja miała również miejsce. Była przy tym przykładem sadystycznej i obrzydliwej formy znęcania się nad człowiekiem. Bez względu na to bowiem, jaką winę ujrzał w nim Poncjusz Piłat (który w tenże sposób wykazał się bardziej tchórzostwem niż stanowczością) - czy Żydzi, to co zrobiono z człowiekiem z Nazaretu było przykładem nietuzinkowego bestialstwa. Film Mela Gibsona pt. „Pasja” bardzo wiernie obrazuje to, co działo się tamtego dnia. Pamiętam głosy krytyki, zarzucające filmowi przesadne bestialstwo i epatowanie przemocą. Rzeczywiście - obejrzenie produkcji wymagało mocnych nerwów, jednak faktem bezsprzecznym było to, że „tak To po prostu wyglądało”. Przebieg biczowania, via dolorosa, a potem ukrzyżowanie było apogeum zezwierzęcenia i sadyzmu rzymskich żołnierzy. Trudno było się oczywiście spodziewać po cesarskich żołdakach z „plutonu egzekucyjnego” jakiejkolwiek empatii ale nawet w tym kontekście forma stracenia było niespotykana.

[caption id="attachment_284860" align="aligncenter" width="848"] Fiodor Brennikow, "Przeklęte pole" (wikipedia)[/caption]

Samo ukrzyżowanie wymyślili podobno Persowie. Stracenie to nie zawsze wiązało się z przybijaniem człowieka do krzyża gwoźdźmi. Czasem straceńca po prostu przywiązywano do krzyża, wydłużając niepomiernie jego agonię. Tak potraktowano np. Andrzeja Apostoła, którego przywiązano do krzyża w kształcie litery „X”. Apostoł zmarł z wycieńczenia po trzech dniach. Spuścizną jego śmierci jest znak drogowy przy przejazdach kolejowych, zwany „Krzyżem św. Andrzeja”. Nietuzinkową „pomysłowością” wykazano się także wobec Szymona Piotra, którego ukrzyżowano do góry nogami.

Ciężko jest mi sobie wyobrazić stan umysłu ludzi, którzy przeprowadzali egzekucję Nazarejczyka. Miała ona bowiem nie tylko wymiar zwyrodniałego sadyzmu ale i sam jej przebieg był po prostu obrzydliwy. Fakt biczowania kogoś do momentu, aż skóra odchodziła od ciała, bicia, wbijania w nadgarstki i stopy gwoździ, miażdżenie tychże, sam fakt nakładania korony cierniowej, która rozrywała skórę głowy, tryskająca, a  potem cieknąca na ziemię krew i wreszcie kilkugodzinna męczarnia… Ciężko to raczej ogarnąć umysłem, a  tym bardziej duchem. Nawet zdejmowanie z krzyża zmasakrowanego ciała było czynnością wymagającą sporego zaparcia, aczkolwiek tego faktu dokonywali już raczej Ci, którzy Jezusa pogrzebali.

[caption id="attachment_284862" align="aligncenter" width="1024"] Krzyż św. Andrzeja (wikipedia)[/caption]

Jednak co stało się potem? Co wydarzyło się po całej tej fali barbarzyństwa? Czy stało się cokolwiek godnego uwagi? Tutaj historia, nauka - stają się bezsilne ale przede wszystkim sceptyczne. Cała reszta bowiem odsłonić się może jedynie w kontekście indywidualnej wiary czy intuicji bądź ich braku. Dziś, wobec laicyzacji społeczeństw, wobec relatywistycznego podejścia do rzeczywistości i krytyki religii jako takiej – bardzo trudno odnieść się do tego, co wówczas stać się mogło. Zmartwychwstanie! Co to może oznaczać? Po co była ta śmierć i po co wreszcie konieczność wstania z grobu martwego człowieka. Tym bardziej - czemu miałoby służyć zmartwychwstanie nam, wygrzebywanie się spod kopczyków i granitowych płyt mogił ludzkich szczątek i prochów? Czy po to by stać się quasi nieśmiertelnym zombie? Czy nie wystarczy potencjalna nieśmiertelność ludzkiej duszy, która i tak jest co rusz poddawana w wątpliwość? A może jednak owa wątpliwość nie ma racji bytu? Może jakaś cząstka nas, nasza jaźń, przeżywa biologiczną śmierć? Tylko znów; po co? By błąkać się wśród rzeczywistości żywych? A może po to by w końcu odejść? Tylko gdzie? I po co? Może domniemane wstanie z martwych to nic innego jak wygrzebanie się ze śmiertelnego, jakoby autystycznego letargu, dzięki któremu uświadamiamy sobie w końcu prawdziwy sens początku i końca. Może to swego rodzaju przebudzenie i odzyskanie pamięci i pełnej świadomości, stojącej w opozycji do stanu pewnego odrętwienia, charakterystycznego dla zmarłych, nieświadomych niejednokrotnie swej śmierci.

[caption id="attachment_284861" align="aligncenter" width="993"] (wikipedia)[/caption]

Co wydarzyło się w grobowcu? Co stało się z ciałem Jezusa z Nazaretu? Czy ktoś je wykradł, tak jak utrzymują niektórzy? A może jednak Nazarejczyk wcale nie umarł, może przeżył swą egzekucję, jak podejrzewają inni i uszedł w siną dal? A może po prostu zrzucił z siebie nad ranem płótna i wśród woni olejków, z dziurami w dłoniach, na podbiciach oraz w klatce piersiowej, zbuntował się wobec dyktatu śmierci, urwał jej łeb i żywy powrócił do żywych.    Tylko, gdzie teraz jest? A jeśli jest, to po co? Kto go tu przysłał, kto wchłonął go ponownie. Czy gdzieś w mrokach wszechświata i jego przeraźliwym zimnie kosmosu kryje się zarzewie światła i prawdy? Czy w mikroskopijnej cząstce wszechbytu, jaką jest nasza maleńka, błękitna planeta kryje się „pępek wszechświata”. Czy to jedynie homocentryczne i równie egocentryczne antidotum na obezwładniający strach przed samotnością, próba wytłumaczenia i poukładania sobie tego, co absurdalne i pozornie nielogiczne? Wobec mnożących się pytań – odpowiedzi brak. Zostaje owa wątpliwość, niczym przygasające ognisko, po którym snuje się błędny, słaby dym, unoszący się leniwie w przestrzeń zimną i ciemną. A może jednak ta, z pozoru gasnąca iskra, z pozoru słaba i skazana na unicestwienie, kryje w sobie żar niegasnący i nieśmiertelny? Może…

Jarosław Sawiak

[caption id="attachment_282779" align="aligncenter" width="440"] Fot. J. Maliszczak[/caption]