Piękno w rzeźbach szczerego artysty

W Galerii Obecna też taka jest w Muzeum Miasta Jaworzna, 5 lipca odbył się uroczysty wernisaż. Zbigniew Bury zaprezentował swoje rzeźby w drewnie. Tytuł ekspozycji: „Czujące drzazgi....”.

"Nie masz takiej drzazgi, której by nie można przy cierpliwości igiełką wydłubać” pamiętamy słowa Sienkiewiczowskiej Anusi. Nie o takie ludzkie doświadczenie tu chodzi. Czujące drzazgi odnoszą się do rzeźbiarskiej roboty Zbigniewa Burego, nie dłutkiem, nie kozikiem tworzy dzieła, lecz piłą. To i drzazgi lecą, a artysta współczujący. Przecież wie, że drzazgi czują.

Zapełniła się sala wystaw rzeźbami ludowymi. Są kolędnicy: diabeł, śmierć, turoń. Nie stoją spokojnie. Śmierć jakby do żniw się przymierzała. Diabeł szykuje się do podskoku. Turoń wyczekująco w oczy mu patrzy.

Kolędnicy beskidzcy 

Diabły beskidzkie                                                                           Obyrtas  beskidzki  

Dynamika rzeźb widzowi podpowiada, że pracowite anioły ze ściany sfruną, aby dobro czynić. Jest karuzela z konikami, choć nieruchoma, to tak ekspresywna, że wiruje w wyobraźni widza. Figury wiszące tańczą obyrtasa beskidzkiego, wystarczy je potrącić, to koło zatoczą. Tak myślę.

Dziecko w ruchu z ptaszkiem na patyku łączy pokolenia. „Mam takiego” – mówi mi sześcioletnia Karolinka. A nie masz odpowiadam – artysta to nie rzemieślnik. Są zabawki jak wspomnienie z dzieciństwa. I konika miałam i ptaszka co skrzydłami ruszał.

Jest drzewo zasiedlone ptakami, które w locie przysiadły. Poetyckie ptaki wciąż dziwują się ludziom, jak w wierszu Asnyka.
Siedzi ptaszek na drzewie
I ludziom się dziwuje,
Że najmądrzejszy z nich nie wie,
Gdzie się szczęście znajduje;

A Zbigniew Bury wie gdzie szczęście jest. W tych rzeźbach przez talent zrodzonych. Nie zaniedbał, nie porzucił. Rozniecił w sobie iskrę Bożą. Nadał rzeźbom indywidualny wyraz. Nie potraktował sztuki jako rzemiosła. Jest artystą i ma świadomość własnej wartości oraz wartości swoich dzieł. Są jego dzieła inne niż Władysława Hasiora, Antoniego Kenara, Jana Szczepkowskiego i Jędrzeja Wowro, „Bury jest zjawiskiem osobnym […] Jeśli myślę o sztuce Zbigniewa Burego, to jej genezy upatruję w Zachwycie – pisze prof. Piotr Jargusz.

Artysta jest doceniany, ma dziesiątki wystaw w Polsce i za granicą. Sobą rozciekawia. Bezpośredni, gotowy do rozmów: o ludziach, o rzeźbie, o twórcach ludowych dawnych, o własnym lenistwie; w zimie nie rzeźbi. Dzieł nie magazynuje. Rzeźby są w drodze od wystawy do wystawy.

Urodził się w Wadowicach, ukończył Technikum Włókiennicze w Andrychowie, uczył się także w Prywatnej Szkole Sztuk Plastycznych w Bielsku-Białej. Folder Galerii Obecna odnotowuje:

Zbigniew Bury chętnie na wernisażu rozmawiał ze zwiedzającymi. Ma on talent gawędziarski najlepszym dorównujący. Trochę nam mało było słuchania artysty. Ktoś dopominał się, aby oprowadził nas po wystawie. Ale jak? Kiedy wciąż z kimś rozmawiał, zwiedzający wiele skojarzeń odnośnie do rzeźb mieli i koniecznie chcieli swoje przemyślenia artyście powiedzieć. Dużo nas było: sentymentalnych, zauroczonych tradycją.

Kazimiera Radwan, Barbara Sikora i Zbigniew Bury 

Artysta i Danuta Noszczyńska 

Inspiracje do twórczości, kolejne rzeźbiarskie figury, znajduje Zbigniew Bury w balladach Emila Zegadłowicza, jakżeby inaczej, toż to ziomek z Wadowic. Wybitny pisarz, który docenił dzieła Jędrzeja Wowry i spopularyzował tego ludowego rzeźbiarza. Wawro, gwarowo Wowro też rzeźb nie wygładzał są chropowate, jak u Burego.

Z artystą rozmawiałam o „Powsinogach” Emila Zegadłowicza, przyznał się, że czyta tę niezwykłą książkę na okrągło. A piękna jest przez: język, szacunek do ludu i zachwyt ludowością. „Bóg swe serce człowieczy w drzewinowem dziele”.

Barbara Sikora i Zbigniew Bury 

Na wernisażu w Muzeum o rzeźbach Zbigniewa Burego mówił z wielką dumą Zbigniew Jurczak z Towarzystwa Miłośników Ziemi Wadowickiej.

Zbigniew Jurczak opowiada o rzeźbach 

Wystawa potrwa do 28 lipca. Świat, jaki tworzą rzeźby Zbigniewa Burego jest dobry. Bez łez, bez smutku, bez krwi. Taki jest u nas na jaworznickiej wystawie. Świat zachwytu.

                                                                                                                                                      Barbara Sikora

Beskidzka karuzela