Wystawa upamiętniająca Tragedię Górnośląską w Sejmiku Województwa Śląskiego

Wystawa upamiętniająca Tragedię Górnośląską odbyła się w w Sejmiku Województwa Śląskiego. W bieżącym roku przypada 80. rocznica tych dramatycznych wydarzeń. Ekspozycja, która wcześniej została zaprezentowana w Senacie RP, nosi tytuł „Moj Opa tyż boł deportuwany” i po raz pierwszy przybliżyła tematykę tej tragedii szerszej publiczności.

Tragedia Górnośląska to jedno z najbardziej traumatycznych wydarzeń w historii regionu. W 1945 roku, w wyniku wkroczenia Armii Czerwonej, ludność Górnego Śląska doświadczyła masowych grabieży, gwałtów oraz deportacji. Szacuje się, że około 50 tysięcy mężczyzn w wieku od 17 do 50 lat zostało przymusowo wywiezionych do pracy w Związku Radzieckim. Wielu z nich nigdy nie powróciło do domów, pozostawiając swoje rodziny bez jedynych żywicieli.

W bieżącym roku, decyzją Sejmiku Województwa Śląskiego, rok 2025 został ogłoszony Rokiem Tragedii Górnośląskiej. To symboliczne upamiętnienie, ale także okazja do edukacji o tym trudnym rozdziale historii, który przez lata pozostawał tematem tabu. Do 1989 roku o tragedii górnośląskiej nie można było mówić otwarcie. Dziś, dzięki wspólnym wysiłkom samorządów, instytucji edukacyjnych oraz regionalistów, wiedza o tych wydarzeniach staje się częścią ogólnopolskiej świadomości.

Kuratorium Oświaty zaangażowało się w organizację lekcji historycznych, które mają przybliżyć młodzieży okoliczności i skutki tragedii. W przeszłości obchody upamiętniające odbywały się głównie na szczeblu lokalnym, ale obecnie zyskały wymiar ogólnopolski, a nawet europejski. Wystawa zostanie wkrótce zaprezentowana w Parlamencie Europejskim, gdzie wzbudziła zainteresowanie europosłów z krajów, które również doświadczyły brutalnych działań Armii Czerwonej, takich jak Litwa, Łotwa, Estonia czy Czechy.

Jednym z kluczowych wydarzeń upamiętniających jest coroczny Marsz na Zgodę. Trasa prowadzi z Placu Wolności w Katowicach do Świętochłowic, gdzie znajduje się brama byłego powojennego obozu koncentracyjnego Zgoda. Marsz stanowi nie tylko gest pamięci, ale także symbol śląskiej tożsamości. Uczestnicy z dumą niosą śląskie flagi, wspólnie oddając hołd ofiarom.

Kolejnym ważnym elementem obchodów jest spektakl Teatru Telewizji w języku śląskim, który zostanie wyemitowany 27 stycznia na antenie Telewizji Polskiej. To wydarzenie ma ogromne znaczenie dla promowania języka i kultury śląskiej, które wciąż zmagają się z brakiem oficjalnego uznania.

Wystawa została otwarta przy okazji pierwszej w tym roku sesji Sejmiku Województwa Śląskiego. 

Rok 2025, poświęcony Tragedii Górnośląskiej, to nie tylko czas wspomnień, ale także refleksji nad tożsamością i historią regionu. To również okazja, by wiedza o tych tragicznych wydarzeniach stała się częścią ogólnopolskiego dyskursu i pomogła w budowaniu szacunku dla dziedzictwa Górnego Śląska.