
Czy mieszkańcy Jaworzna chcieli Izery ˗ kosztem wycinki 300 ha lasu?
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody
Art. 91
Organami w zakresie ochrony przyrody są:
1) minister właściwy do spraw środowiska;
2) wojewoda;
3) starosta;
4) wójt, burmistrz albo PREZYDENT MIASTA.
Niedawno temu w przestrzeni publicznej pojawił się pewien baner, który następnie przeistoczył się w pewne prześcieradło z widniejącym na nim napisem o treści następującej: „Tusk i Saługa ˗ do roboty! Tak dla Izery! Obywatele Jaworzna chcą budowy fabryki!”
Chciałoby się powiedzieć: obywatele ˗ kraju, mieszkańcy ˗ miasta, ale nie bądźmy małostkowi... Chyba że autorowi/autorom banera/prześcieradła marzy się wizja eksterytorialności Jaworzna, wtedy fraza „obywatele Jaworzna” jest jak najbardziej na miejscu... Pozostawmy jednak na boku mrzonki o potędze i pochylmy się nad kwestią zasadniczą: czy mieszkańcy Jaworzna chcieli Izery ˗ kosztem wycinki 300 ha lasu?
W okresie od 10 października 2023 r. do 31 stycznia 2024 r. zostało przeprowadzone badanie empiryczne (ankiety o charakterze anonimowym), w którym wzięło udział 405 respondentów (próba reprezentatywna). Dotyczyło opinii mieszkańców Jaworzna na temat stanu środowiska naturalnego w ich mieście. 80,45% respondentów zgadza się ze stwierdzeniem, że jakość życia (w tym kondycja zdrowotna) zależy bezpośrednio od jakości ochrony przyrody w mieście, zwłaszcza intensywności jego zadrzewienia. 67,16% respondentów uważa decyzję o wycince 300 ha lasu pod inwestycję przemysłową za „Zdecydowanie niesłuszną”. 65,01% osób ankietowanych stwierdza, że decyzja o wycince powinna zostać zbadana przez Sąd i Prokuraturę. 93,02% osób jest zainteresowanych uzyskaniem ˗ w trybie dostępu do informacji publicznej ˗ od władz miasta danych dotyczących wydatkowania zysku z wycinki. 95,01% respondentów nie słyszało o poprzedzających wycinkę konsultacjach społecznych przeprowadzonych przez władze miasta wśród mieszkańców Jaworzna w sprawie ich zgody (lub braku zgody) na wycinkę 300 ha lasu w ich mieście. 92,31% osób ankietowanych nie wiedziało o zmianie w planie zagospodarowania przestrzeni miasta Jaworzna ogłoszonej przez 13 radnych na sesji Rady Miejskiej w dniu 26 listopada 2020 r. 93,32% respondentów deklaruje, że nic im nie wiadomo o inicjowanych przez władze miasta działaniach, których celem byłoby włączenie mieszkańców w proces współdecydowania o losach miasta, w tym w zakresie polityk ochrony przyrody. 93,02% osób ankietowanych uważa, że czujniki jakości powietrza zlikwidowane decyzją władz miasta 3 lata temu powinny zostać przywrócone. 81,75% respondentów stwierdza, że nie zna żadnych działań podejmowanych przez władze miasta na rzecz ochrony bioróżnorodności. 88,83% osób nie zna żadnych działań podejmowanych przez władze miasta Jaworzna, których celem byłaby kompleksowa i długofalowa ochrona przyrody. 81,64% osób stwierdza, że w ciągu ostatnich 5 lat liczba drzew w okolicy ich miejsca zamieszkania zdecydowanie zmniejszyła się. 72,62% badanych stwierdza, że w ciągu ostatnich 5 lat dbałość o przyrodę w Jaworznie pogorszyła się.
Niezwykle pouczające (i inspirujące) są odpowiedzi mieszkańców na pytanie otwarte w kwestii ich oczekiwań wobec przyszłych, tj. wybranych w wyborach samorządowych „2024”, władz Jaworzna. Raport liczy sobie 41 stron, więc nie jest możliwym zacytowanie tu wszystkich odpowiedzi udzielonych przez respondentów. [Cały raport będzie dostępny na stronie FB Stowarzyszenia Zielone Jaworzno, która obecnie jest w budowie.] Ograniczymy się zatem do odpowiedzi (wszystkie miały charakter anonimowy) związanych (bezpośrednio lub pośrednio) z pytaniem inicjującym niniejszy artykuł: „Czy mieszkańcy Jaworzna chcieli Izery ˗ kosztem wycinki 300 ha lasu?” Na pytanie otwarte: „Czego – Pan/Pani – oczekuje od przyszłych (wybranych w wyborach samorządowych „2024”) władz Jaworzna?” respondenci udzielili następujących odpowiedzi:
Odpowiedź na pytanie: Czy mieszkańcy Jaworzna chcieli Izery ˗ kosztem wycinki 300 ha lasu? nie budzi wątpliwości. Większość mieszkańców budowy fabryki na zrębie nie chciała. Tego m.in. dowodzą badania przeprowadzone na reprezentatywnej próbie respondentów. Rzecz nie w tym, że większość mieszkańców ˗ z zasady ˗ jest przeciwna wszelkim inwestycjom przemysłowym. Rzecz w tym, że jeżeli istnieją poważne argumenty przemawiające za inwestycją przemysłową, powinna ona zostać zrealizowana ˗ ale nie dramatycznym kosztem utraty obszarów zielonych. Terenów poprzemysłowych jest u nas pod dostatkiem ˗ z pewnością można byłoby wyznaczyć lokalizację odpowiednią zarówno z punktu widzenia społeczności lokalnej, jak i potrzeb inwestorów. W Dąbrowie Narodowej optymalny scenariusz się nie spełnił: ówczesna władza centralna i obecna władza lokalna przeforsowały budowę inwestycji przemysłowej ˗ na zrębie. Wbrew woli mieszkańców.
Mieszkańcy chcą ochrony przyrody ˗ a czego chce obecny prezydent miasta? Niezależnie od wszelkich jego koniunkturalnych zapewnień, jakoby to nie on był odpowiedzialny za degradację środowiska naturalnego w Jaworznie, Paweł Silbert zarządza miastem od ponad 20 lat i to przede wszystkim on wyznacza kierunki miejskich polityk środowiskowych. To prezydent miasta jest organem sporządzającym studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta. [„Organem sporządzającym studium jest Prezydent Miasta, który sporządza projekt studium uwzględniając zasady określone w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju i planu zagospodarowania przestrzennego województwa oraz strategii rozwoju gminy, jeżeli gmina dysponuje takim opracowaniem (art. 9 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym)”. (Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jaworzna. Tekst studium ujednolicony. Załącznik nr 1 do uchwały XXVI/349/2020 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 26 listopada 2020 r. zmieniającej uchwałę Nr IV/17/2015 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 29 stycznia 2015 r., s. 10).]
To Paweł Silbert w sporządzonym przez siebie studium w 2020 r. zdecydował o zmianie przeznaczenia 71 obszarów, tj. 965,47 ha powierzchni, z czego największe zmiany dotyczyły przekształcenia obszarów zielonych (lasy, zieleń rekreacyjna, urządzona, ekologiczno-krajobrazowa) na tereny przemysłowe (491,4 ha) oraz zabudowę mieszkaniowo-usługową (108,93 ha). Odpowiedź na pytanie: kto ponosi odpowiedzialność za degradację środowiska naturalnego w Jaworznie jest ukryta w dokumencie tak obszernym i na tyle dla przeciętnego odbiorcy skomplikowanym, że (prawie) nikt go nie czyta. A skoro nie czyta, to nie wie, jaki los miejskim terenom (jeszcze) zielonym zgotował Paweł Silbert w sporządzonym przez siebie studium. Dokument liczy sobie 364 strony i sporo samozaparcia wymaga szczegółowe przebrnięcie przez całość tekstu. Żeby jednak chociaż częściowo zilustrować skalę problemu, wystarczy ˗ w charakterze reprezentatywnych przykładów ˗ przywołać dwie mapy:
Rys. B1. Kierunki zmian struktury przestrzennej. Obszary zmian kierunków przeznaczenia terenu. [Źródło: Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jaworzna. Tekst studium ujednolicony. Załącznik nr 1 do uchwały XXVI/349/2020 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 26 listopada 2020 r. zmieniającej uchwałę Nr IV/17/2015 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 29 stycznia 2015 r., s. 259.]
Rys. B2. Kierunki zmian struktury przestrzennej. Strategiczne obszary rozwojowe. [Źródło: Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jaworzna. Tekst studium ujednolicony. Załącznik nr 1 do uchwały XXVI/349/2020 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 26 listopada 2020 r. zmieniającej uchwałę Nr IV/17/2015 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 29 stycznia 2015 r., s. 260.]
Obszary przemysłowe (P ˗ kolor fioletowy), obszary usługowo-produkcyjne (UP ˗ kolor różowy), obszary leśne ˗ strategiczne rezerwy dla funkcji gospodarczej (ZLup ˗ kolor różowo-zielony) nie pozostawiają złudzeń. Jeżeli Paweł Silbert pozostanie u władzy kolejną kadencję, dotychczasowe obszary zielone znikną z krajobrazu miasta. Do mieszkańców Jaworzna należy decyzja, czy na to pozwolą czy nie.
Stowarzyszenie Zielone Jaworzno
Jeśli jeszcze tego nie zrobiłeś koniecznie zainstaluj naszą aplikację, która dostępna jest na telefony z systemem Android i iOS.
Chcesz być na bieżąco z wieściami z naszego portalu? Obserwuj nas na Google News!
Twoje zdanie jest ważne jednak nie może ranić innych osób lub grup.
Komentarze opinie