Czym jest opiekun dzienny i dzienny punkt opieki nad dziećmi?

Osoby, które planują założenie żłobka, klubu dziecięcego lub przedszkola, mogą zniechęcić się do tego ze względu na wysokie wymagania prawne i koszty przedsięwzięcia. Dobrą alternatywą może być jednak dzienny punkt opieki nad dziećmi. Na czym polega ta instytucja i kto może zostać dziennym opiekunem?

Kim jest dzienny opiekun?

Najprościej rzecz ujmując, opiekun dzienny to osoba świadcząca usługi w zakresie opieki nad dziećmi . Chodzi tutaj o zapewnienie podopiecznym odpowiednich warunków (zbliżonych do domowych), opieki pielęgnacyjnej stosownie do indywidualnych potrzeb, a także prowadzenie zajęć wychowawczych i edukacyjnych odpowiednio do wieku dzieci. Opiekun dzienny może założyć własną działalność gospodarczą albo wykonywać swoje obowiązki w ramach umowy z podmiotem prowadzącym dzienny punkt opieki nad dziećmi . 

Kto może założyć punkt opieki nad dziećmi?

Właścicielem takiej placówki może być osoba fizyczna, osoba prawna, gmina, instytucja publiczna oraz jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej (np. spółka jawna, spółka partnerska). Dzienny opiekun musi zostać zgłoszony do wykazu prowadzonego przez wójta, burmistrza lub prezydenta właściwego dla miejsca prowadzenia punktu. Placówka powinna dokonać zgłoszenia do wykazu w terminie 14 dni od zatrudnienia opiekuna. Służy do tego specjalny wniosek przesyłany drogą elektroniczną, który powinien zawierać m.in.: 

dane placówki, 
dane opiekuna, 
informacje dotyczące działalności (liczba dzieci, czas sprawowania opieki, wysokość opłat) oraz 
dane rodziców i dzieci objętych opieką. 

Profesjonalną pomoc w zakresie zakładania dziennego punktu opieki nad dziećmi świadczy kancelaria specjalizująca się w prawie oświatowym . 

Iloma i jakimi dziećmi może zajmować się dzienny opiekun?

Dzienny punkt opieki nad dziećmi może zajmować się maluchami w wieku powyżej 20 tygodnia życia do lat 3 (decyduje rok szkolny). Placówka może w ramach wyjątku opiekować się również dziećmi powyżej 3 roku życia, które nie zostały przyjęte do przedszkola - w tej sytuacji rodzice powinni złożyć stosowne oświadczenie. Co do zasady dzienny opiekun może zajmować się maksymalnie pięciorgiem dzieci, chyba że:

w grupie znajduje się dziecko poniżej 1 roku życia, niepełnosprawne lub wymagające szczególnej opieki - wówczas opiekun może zajmować się maksymalnie trojgiem dzieci;
rodzice wyrażą zgodę na powiększenie grupy - wówczas opiekun może zajmować się maksymalnie ośmiorgiem dzieci;
przynajmniej jeden rodzic pomoże w opiece nad dziećmi - wówczas opiekun może zajmować się maksymalnie pięciorgiem dzieci (dotyczy grupy, w której znajduje się dziecko poniżej 1 roku życia, niepełnosprawne lub wymagające szczególnej uwagi). 

Jakie wymagania powinien spełnić dzienny punkt opieki nad dziećmi?

Działalność dziennych punktów opieki nad dziećmi regulują przepisy Ustawy z dnia 4 lutego 2011 roku o opiece nad dziećmi do lat 3. Najważniejsze kryteria odnoszą się do osoby opiekuna - nie może to być osoba skazana za przestępstwo umyślne, figurująca w rejestrze przestępców seksualnych, pozbawiona praw rodzicielskich czy zalegająca z alimentami. Dodatkowo opiekun musi odbyć 160 lub 40-godzinny kurs (czas szkolenia zależy od kwalifikacji), w tym również szkolenie z udzielania pierwszej pomocy. Placówka powinna zweryfikować kandydata, a następnie podpisać z nim umowę o pracę lub świadczenie usług, a także zgłosić opiekuna do ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej. W dopełnieniu wszystkich formalności może pomóc kancelaria prawa oświatowego. 

Jeśli chodzi o warunki lokalowe, dzienny punkt opieki nad dziećmi nie musi spełniać określonych wymagań tak jak np. żłobek czy klub dziecięcy. Ważne, aby lokal zapewniał dzieciom bezpieczeństwo i warunki zbliżone do domowych. Nieco inaczej rzecz ma się w przypadku punktów, w których opiekę sprawuje więcej opiekunów - wówczas należy mieć na uwadze przepisy prawa budowlanego, a każdy opiekun musi mieć do dyspozycji własne pomieszczenie. Co ważne, opiekun dzienny powinien mieć prawa do lokalu (np. ze względu na własność lub najem) lub korzystać z lokalu udostępnionego lub wyposażonego przez podmiot zarządzający placówką.