Jaworzno mało znane – Zakręt śmierci

Zakrętów śmierci jest w naszym kraju całkiem sporo. Są to miejsca o specyficznym nachyleniu terenu oraz o osobliwym kącie. Wszystko to powoduje, że w rejonie takim należy zachować szczególną ostrożność w ramach ruchu drogowego, gdyż w miejscu takim dochodzi do licznych, niejednokrotnie śmiertelnych wypadków drogowych. Niejednokrotnie miejsca takie są owiane tajemnicą i złą aurą, wokół której narasta wiele legend i niedomówień. Co interesujące, w przeszłości miejsce takie znajdowało się także w Jaworznie. Dziś nie używa się tytułowego sformułowania względem jakiegokolwiek miejsca na terenie naszego miasta. Jednak w przeszłości było inaczej, chociaż okoliczności i kontekst był zdecydowanie inny.

Trzeba się bowiem przenieść w rejon dzisiejszego hotelu Pańska Góra przy ulicy Krakowskiej. O tym, jak niegdyś wyglądało to miejsce, dowiadujemy się ze wspomnień jaworznianina, wybitnego profesora fizyki, pana Bohdana Dziunikowskiego. Pan Bohdan Dziunikowski urodził się właśnie w budynku dzisiejszego hotelu w lutym 1930 roku. Dzięki niemu dowiadujemy się o tym, jak wyglądało Jaworzno w latach trzydziestych dwudziestego wieku oraz w czasie okupacji. Pan profesor pozostawił po sobie kilka publikacji, w tym książkę wydaną przez Muzeum Miasta Jaworzna w roku 2010, zatytułowaną „Nieodwracalność czasu – garść wspomnień chłopca z Jaworzna”. I to właśnie z tej publikacji dowiadujemy się o tytułowym zakręcie śmierci.

Bohdan Dziunikowski opisuje nam, jak wyglądała okolica domu, w którym się urodził. Nad rejonem tym miały wówczas górować przede wszystkim chłodnie Elektrowni Jaworzno I, z kłębami wydobywającej się z nich pary. Nieco dalej, po drugiej stronie drogi wiodącej w kierunku Byczyny i powiatowego Chrzanowa górowało jaworznickie Grodzisko. Wzniesienie to wyglądało jednak nieco inaczej niż dziś. Przede wszystkim niemal kompletnie pozbawione było drzew. Porastały tam jedynie nieliczne krzewy i rzadki, drobny drzewostan. Samo Jaworzno zaś określane jest jako miasteczko zdecydowanie prowincjonalne, stanowiące część powiatu chrzanowskiego. A co z tytułowym zakrętem śmierci?

Znajdował się on dokładnie na wysokości wspomnianego hotelu, w obrębie dzisiejszej ulicy Krakowskiej właśnie, na wysokości styku z dzisiejszą ulicą Insurekcji Kościuszkowskiej. Dzisiaj także zakręt ten zwraca uwagę swoim przebiegiem, co skłaniać powinno do zachowania szczególnej uwagi i ostrożności. Zdumiewające jest jednak to, że tytułowe określenie dotyczy okresu, w którym natężenie ruchu było nieporównywalnie mniejsze. Dzisiaj określenie takie wydawać by się mogło dość zrozumiałe. Ale w tamtym czasie? No cóż. Skoro wspomina o tym konkretna osoba, żyjąca w tamtym czasie to coś musi być na rzeczy. Lata trzydzieste wyglądały przecież absolutnie inaczej. Na terenie dawnego Jaworzna były bowiem tylko trzy samochody. Co ciekawe, w tamtym okresie nie używano zresztą nazwy „samochód”, a „auto”, które pochodziło od francuskiego słowa „automobil”. Słowo „samochód” pojawiło się i rozpowszechniło na dobre w Polsce dopiero po wojnie. Poza tym na terenie miasta jeździło kilka autobusów, które łączyły jaworznicki rynek ze Szczakową. Ale w tamtym okresie niezwykłą popularnością cieszyły się motocykle. Były przejawem mody i stylu. Miało być ich w Jaworznie naprawdę dużo. I to właśnie na tytułowym zakręcie miało dochodzić do wielu wypadków, wypadków motocyklowych właśnie. I nawet biorąc pod uwagę ówczesne natężenie ruchu, to skala wypadków musiała być wystarczająco duża, że zakręt ten nazwano w taki, a nie inny sposób. Wiązało się to nie tylko z ilością zdarzeń drogowych ale nade wszystko z dużą ich śmiertelnością.
Jarosław Sawiak