Wyjaśniamy, na czym polega zwolnienie lekarskie wstecz, kiedy i na ile można dostać

W życiu każdego pracownika, ale i pracodawcy mogą pojawić się nieprzewidziane sytuacje zdrowotne, które uniemożliwiają stawienie się w pracy. Nagła gorączka, nieoczekiwany ból czy nagłe pogorszenie stanu zdrowia, to są sytuacje, w których zwolnienie lekarskie staje się nie tylko pomocą, ale często koniecznością. Co zrobić jednak, gdy z różnych przyczyn nie jesteśmy w stanie od razu udać się do lekarza?

Polskie prawo przewiduje takie sytuacje, umożliwiając wystawienie zwolnienia lekarskiego z datą wsteczną wszystkim osobom posiadającym ubezpieczenie chorobowe. Czy jednak każdy ubezpieczony wie, jak skorzystać z tej możliwości?

W naszym artykule przyglądamy się kwestii wstecznych zwolnień L4, komu przysługują, jak i od kogo można je dostać. Omówimy również, w jakich okolicznościach i na jakich zasadach można otrzymać zwolnienie lekarskie wstecz, a także jakie są związane z tym wymogi formalne. Lepiej, aby nikt nie miał potrzeby wnioskowania o L4, ale warto być przygotowanym i znać swoje prawa.

Im więcej masz lat, tym bardziej prawdopodobne jest, że spotkałeś się z sytuacją, gdy nie mogłeś stawić się w pracy z powodu choroby lub urazu i nie udało Ci się od razu skonsultować z lekarzem. Być może to wiesz, a jeśli nie, to zapamiętaj: masz możliwość uzyskania zwolnienia lekarskiego, które obejmie również dni przed Twoją wizytą.

Często długie oczekiwanie na termin u lekarza lub trudności w dostępie do opieki zdrowotnej mogą być przyczyną tego, że nie jesteś w stanie zdobyć zwolnienia od pierwszego dnia choroby. W takiej sytuacji już podczas konsultacji, lekarz oceni Twój aktualny stan zdrowia i jeśli uzna, że objawy zaczęły się wcześniej, może wystawić Ci zwolnienie wsteczne. Dlatego opowiedz lekarzowi o wszystkim, co dotyczy Twojej aktualnej choroby oraz o dniach, kiedy nie mogłeś pracować. Wystawiając zwolnienie, lekarz weźmie to pod uwagę, rozważając zarówno początek Twoich dolegliwości, jak i przewidywany okres Twojej rekonwalescencji.

„Wsteczne L4 to sposób, by uniknąć negatywnych konsekwencji w pracy związanych z nieusprawiedliwioną nieobecnością”.

Od 2018 roku procedury dotyczące wydawania zwolnień lekarskich uległy zmianie. Od tego czasu zwolnienia są wydawane wyłącznie w formie elektronicznej. Nie musisz już martwić się o dostarczanie papierowego dokumentu do swojego pracodawcy osobiście. System elektroniczny zwolnień lekarskich automatycznie powiadamia Narodowy Fundusz Zdrowia, Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz Twojego pracodawcę o Twojej nieobecności z przyczyn zdrowotnych. Ta zmiana znacząco ułatwiła zarządzanie zwolnieniami i przyczyniła się do poprawy bezpieczeństwa zdrowotnego zarówno pracowników, jak i całych organizacji.

Dzięki temu rozwiązaniu, kiedy musisz zostać w domu z powodu choroby, możesz uniknąć bezpośredniego kontaktu z innymi osobami, co m.in. minimalizuje ryzyko rozprzestrzeniania się zakażeń.

Uprawnienia do wydawania zwolnień lekarskich wstecznych mają prawie wszyscy lekarze, w tym lekarze specjaliści. Pierwszą osobą, do której powinieneś się zwrócić, jest zazwyczaj Twój lekarz rodzinny, który ma uprawnienia do wystawienia takiego zwolnienia. Jeżeli do konieczne, również inni medycy, m.in. dentyści czy ginekolodzy, mogą wystawić Ci zwolnienie za minione dni, jeśli Twoje dolegliwości wiążą się z określonymi problemami.

Rozszerzenie uprawnień do wydawania wstecznych zwolnień lekarskich pozwala na elastyczne reagowanie na problemy zdrowotne pacjentów i zapewnia ciągłość opieki, nawet jeśli nie jesteś w stanie od razu uzyskać pomocy medycznej.

Czy zwolnienie lekarskie wstecz od lekarza prywatnego jest ważne?

Zwolnienie lekarskie z datą wsteczną otrzymasz także podczas prywatnej konsultacji lekarskiej. W tym przypadku ważną kwestią jest, aby lekarz, którego odwiedzasz, miał podpisaną umowę z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Tylko wtedy zwolnienie lekarskie wystawione przez niego będzie miało pełną moc prawną. Uprawni Cię do otrzymywania świadczeń chorobowych oraz będzie stanowiło podstawę usprawiedliwienia Twojej nieobecności w pracy.

Jeżeli więc z powodu nagłego pogorszenia stanu zdrowia nie możesz stawić się w pracy i jednocześnie masz trudności z szybkim uzyskaniem wizyty w publicznej służbie zdrowia, wizyta u prywatnego lekarza, który ma uprawnienia do wystawiania elektronicznych zwolnień, może być dobrym rozwiązaniem. Taki lekarz może wystawić Ci zwolnienie wsteczne, obejmujące do 3 dni przed datą konsultacji.

Czy lekarz wystawi wsteczne zwolnienie podczas teleporady?

Jeśli czujesz się źle lub zauważasz objawy mogące wskazywać na chorobę zakaźną, pozostań w domu i skorzystaj z możliwości teleporady. Jest to bezpieczna i wygodna forma wizyty lekarskiej, która pozwala unikać ryzyka zarażenia innych oraz ułatwia pacjentom w ciężkim stanie możliwość kontaktu z lekarzem.

Podczas teleporady lekarz przeprowadzi z Tobą dokładny wywiad. Podobnie, tak jak na wizycie stacjonarnej, zapyta o objawy i na podstawie udzielonych informacji oceni Twój stan zdrowia. Jeśli zasygnalizujesz, że Twoje dolegliwości uniemożliwiły Ci wcześniejsze stawienie się w pracy, lekarz może uwzględnić te dni w wystawianym zwolnieniu.

W trakcie konsultacji zdalnej lekarz ma możliwość, zgodnie z przepisami prawa, wystawienia Ci zwolnienia obejmującego maksymalnie 3 dni wstecz.

Zwolnienie lekarskie wsteczne może być wystawione za maksymalnie 3 dni kalendarzowe wstecz. Oznacza to, że jeśli Twój stan zdrowia uniemożliwił Ci stawienie się w pracy, a Ty zdołałeś udać się do lekarza dopiero po kilku dniach, to lekarz ma możliwość uwzględnienia w zwolnieniu tych 3 dni, które już minęły. Pamiętaj, że wliczy w to również weekendy.

Aby zwiększyć szanse na uzyskanie usprawiedliwienia nieobecności w pracy zgodnie z prawem i zachować prawo do zasiłku chorobowego, najlepiej jest zgłosić się do lekarza w ciągu 2 dni od chwili, kiedy choroba przeszkodziła Ci w dotarciu pracy.

Zwolnienia lekarskie wystawiane przez psychiatrę mogą obejmować okres dłuższy niż standardowe 3 dni wstecz, co jest uzasadnione specyfiką problemów zdrowia psychicznego. Przepisy są tu bardziej elastyczne, uwzględniają trudności, z jakimi mogą borykać się pacjenci psychiatryczni w regularnym wykonywaniu obowiązków zawodowych.

Jeśli doświadczasz zaburzeń psychicznych, które wpływają na Twoje codzienne funkcjonowanie i zdolność do pracy, istotne jest, abyś szczegółowo omówił z psychiatrą pełen zakres swoich objawów. Lekarz ten dokona oceny, jak Twoje dolegliwości mogły wpłynąć na zdolność do pracy w okresie przed wizytą. W sytuacjach, kiedy zaburzenia psychiczne uniemożliwiały Ci prawidłową ocenę sytuacji lub stanowiły ryzyko dla bezpieczeństwa, Twojego lub innych, psychiatra może uznać za konieczne wystawienie zwolnienia, które usprawiedliwi Twoją nieobecność w pracy za cały okres, kiedy Twoje zdolności do wykonywania obowiązków były znacząco ograniczone.

„Zwolnienie lekarskie wstecz dla pacjentów psychiatrycznych obejmujące więcej niż 3 dni mogą wystawić tylko psychiatrzy”.

Kobiety w ciąży mają możliwość otrzymywania zwolnień lekarskich wstecz. Kiedy dolegliwości związane z ciążą uniemożliwiły Ci stawienie się w pracy i nie mogłaś tego samego dnia skonsultować się z lekarzem, poproś o tego typu dokument. Lekarz może zastosować w Twoim przypadku ogólne zasady wystawiania zwolnień lekarskich wstecz i wypisze Ci L4 na maksymalnie 3 dni wstecz.

„Usprawiedliwienie nieobecności w pracy kobiety ciężarnej może wystawić lekarz ginekolog lub lekarz rodzinny”.

Pracujące osoby z orzeczeniem podlegają takim samym zasadom wydawania zwolnień lekarskich wstecz jak wszyscy inni pracownicy. Oznacza to, że jeśli doświadczasz nagłego pogorszenia stanu zdrowia lub wystąpienia objawów choroby, które uniemożliwiają Ci pracę, możesz uzyskać zwolnienie lekarskie wsteczne do 3 dni przed datą konsultacji lekarskiej. Lekarz, oceniając Twój stan zdrowia, na tej podstawie może zdecydować o wystawieniu takiego dokumentu.

Ważne zwolnienie wsteczne uprawniać je do usprawiedliwienia nieobecności w pracy i wypłacenia Ci wynagrodzenia chorobowego. Podczas zwolnienia lekarskiego wstecznego, Twoje wynagrodzenie chorobowe jest naliczane tak samo, jak w przypadku standardowego zwolnienia lekarskiego. Oznacza to, że wysokość świadczenia zależy od przyczyny Twojej nieobecności w pracy:

1. Choroba
   Jeśli przyczyną Twojego zwolnienia jest choroba, przysługuje Ci wynagrodzenie w wysokości 80% podstawy obliczenia Twojego wynagrodzenia.

2. Ciąża, wypadek w drodze do pracy lub z pracy
   W tych przypadkach otrzymasz 100% średniej podstawy wynagrodzenia, wyliczonej z dwóch ostatnich miesięcy pracy.

Warto podkreślić, jak ważne są zarówno prawa pracownicze, jak i odpowiedzialność za świadome korzystanie z przysługujących uprawnień. Zwolnienie lekarskie wstecz, choć jest wygodnym rozwiązaniem, nie powinno być nadużywane. Jego głównym celem jest ochrona zdrowia pracownika i zapewnienie, że nieobecność w pracy nie wpłynie negatywnie na jego sytuację zawodową ani finansową. Równocześnie, system ten wspiera również pracodawców, zapewniając im dokumentację potrzebną do organizacji pracy i rozliczeń z ZUS.

Najważniejsze kwestie związane ze zwolnieniem lekarskim wstecz, które warto, abyś zapamiętał:

• Ile dni usprawiedliwia zwolnienie lekarskie wsteczne?
  Może być wystawione maksymalnie na 3 dni wstecz, chyba że stan zdrowia psychicznego uzasadnia dłuższy okres. Tylko lekarz psychiatra wystawia zwolnienie na więcej minionych dni.

• Ile wynosi wynagrodzenie chorobowe?
  Na zwolnieniu lekarskim wstecznym przysługuje 80% wynagrodzenia za czas choroby lub 100% w przypadku ciąży, lub wypadku.

• Jaka jest dostępność zwolnienia L4?
  Zwolnienie wsteczne jest dostępne zarówno w publicznej opiece zdrowotnej, jak i u lekarzy prywatnych, o ile mają oni umowę z ZUS.

• Wizyta stacjonarna czy teleporada?
  Możliwość uzyskania zwolnienia wstecznego dostępna jest również podczas konsultacji online.

Pamiętając o tych zasadach, każdy pracownik może lepiej zarządzać swoim zdrowiem oraz funkcjonowaniem w pracy. Znajomość prawa minimalizuje zaś stres związany z nieoczekiwaną chorobą i jej wpływem na życie zawodowe i osobiste.