Czy Esperal (disulfiram) można wyjąć? Wszystko, co trzeba wiedzieć o usuwaniu wszywki alkoholowej

Wszywka alkoholowa (Esperal) to coraz powszechniejsza metoda awersyjna, wspomagająca proces leczenia uzależnienia od alkoholu. Ma formę jałowych tabletek, wszywanych podskórnie do organizmu uzależnionego pacjenta. Niezmiennie przez okres kilku/kilkunastu miesięcy do ustroju człowieka uwalnia się z nich substancja czynna leku (disulfiram). To bloker enzymu wątrobowego, potrzebnego w procesie metabolizmu alkoholu etylowego. W konsekwencji zaszycia osoba uzależniona musi bezwzględnie powstrzymać się od picia alkoholu. Jeżeli nie zastosuje się do zaleceń lekarza, musi liczyć się z nieprzyjemnymi i niebezpiecznymi konsekwencjami. Połączenie leku z etanolem prowadzi do powstania objawów zatrucia aldehydem octowym (tzw. reakcji disulfiramowej). Implantacja wszywki ma długotrwałe działanie. Substancja czynna leku jest obecna w krwiobiegu pacjenta nawet przez 8 do 12 miesięcy. Czy można samodzielnie przerwać leczenie? Esperal można usunąć, ale z procesem tym związane są konkretne warunki, procedury i konsekwencje.

Usunięcie wszywki alkoholowej jest możliwe wyłącznie w ambulatoryjnych warunkach klinicznych i pod opieką lekarza. Wymaga wykonania ponownego zabiegu, który przeprowadza wykwalifikowany i doświadczony chirurg. Nie jest to jednak procedura rutynowa. Jej wykonanie musi być bowiem medycznie uzasadnione lub jasno wyrażone przez pacjenta, który świadomie rezygnuje z terapii disulfiramem. Teoretycznie Esperal można wyjąć z organizmu osoby uzależnionej w każdym momencie terapii, jednak ze względów bezpieczeństwa decyzję najlepiej skonsultować z psychoterapeutą lub lekarzem uzależnień. Bywa ona bowiem podejmowana pochopnie, pod wpływem pierwszych trudności i objawów głodu alkoholowego, wynikających z faktu odstawienia alkoholu etylowego.

Esperal cieszy się opinią wysoko skutecznego, jednak wyłącznie w określonych warunkach. Jego skuteczność nie jest bowiem uniwersalna, a zależy głównie od motywacji pacjenta i towarzyszącej terapii. Substancją czynną wszywki alkoholowej jest disulfiram. Blokuje on enzym (dehydrogenazę aldehydową), który fizjologicznie rozkłada alkohol etylowy w organizmie. Zaburzenie szlaku metabolicznego w ludzkiej wątrobie prowadzi do kumulacji w krwiobiegu toksyn poalkoholowych (głównie aldehydu octowego). Zatrucie to odczuwalne jest u pacjentów decydujących się na ryzykowne próby przepicia wszywki alkoholowej. Przybiera formę tzw. reakcji disulfiramowej, czyli gwałtownej odpowiedzi organizmu chorego na brak możliwości szybkiego metabolizowania alkoholu. Wszywka alkoholowa działa więc jako „straszak” – zaszyta osoba uzależniona boi się pić, wiedząc, że grożą jej poważne konsekwencje.

Oryginalny lek Esperal dostępny jest w polskich aptekach wyłącznie na zlecenie lekarskie. Jego stosowanie wymaga zatem uprzedniej konsultacji i kwalifikacji do wykonania zabiegu chirurgicznej implantacji wraz z wywiadem medycznym i badaniem. Wszczepione tabletki są skuteczne jedynie wówczas, gdy pacjent świadomie decyduje się na wszywkę, podpisuje dobrowolną zgodę na zaszycie alkoholowe i zgadza się na przestrzeganie zaleceń lekarza. Esperal powinien być ponadto stosowany równolegle z terapią uzależnień (np. psychoterapią, grupami wsparcia AA), a cały proces leczniczy powinien być nadzorowany przez specjalistę. Choć sam Esperal nie leczy uzależnienia, działa jako środek odstraszający i u wielu pacjentów pełni rolę „czynnika dyscyplinującego”, zwłaszcza na początku drogi do trzeźwości.

Tabletki Esperalu w leczeniu nałogu alkoholowego pełnią rolę wspomagającą. Decydując się na tę metodę leczenia, pacjenci często zastanawiają się nad tym, jak działa wszywka alkoholowa i czy stanowi wystarczającą motywację do długotrwałej trzeźwości. Już podczas kwalifikacji do wszycia oryginalnego Esperalu zapoznają się oni z mechanizmem działania leku i zaleceniami lekarza. Dowiadują się zatem, z jakimi konsekwencjami przyjdzie im się zmagać, jeżeli nie utrzymają abstynencji. Wśród głównych nieprzyjemnych objawów reakcji disulfiramowej po spożyciu alkoholu podczas terapii Esperalem wymienia się: wymioty, nudności, bóle i zawroty głowy, nadpotliwość, zaburzenia krążenia, w tym również niewydolność serca, duszność i utratę przytomności. Dolegliwości te narastają wraz z upływem czasu i kolejnymi dawkami przyjmowanego przez pacjenta etanolu.

Leczenie choroby alkoholowej z wykorzystaniem środków farmakologicznych w formie implantu wymaga wykonania mało inwazyjnego zabiegu chirurgicznego. Po uprzedniej kwalifikacji pacjenta i ocenie jego ogólnego stanu zdrowia lekarz weryfikuje istnienie wskazań do zabiegu oraz eliminuje ewentualne przeciwwskazania. Następnie przygotowuje obszar pola zabiegowego, oczyszczając i dezynfekując skórę pacjenta tuż nad pośladkiem. Stosuje również znieczulenie miejscowe, dzięki któremu zabieg implantacji jest całkowicie bezbolesny i komfortowy.

Implantacja wszywki alkoholowej w Centrum Medycznym Galmedic trwa ok. 20 minut. Po nacięciu skóry chorego tuż nad pośladkiem doświadczony chirurg umieszcza dawkę jałowych tabletek w kieszonce podpowięziowej mięśnia pośladkowego. Powstałą ranę zaszywa i zakłada na nią jałowy opatrunek. Zabieg wszycia wszywki alkoholowej nie wymaga hospitalizacji osoby uzależnionej. Opuszcza ona placówkę medyczną jeszcze w dniu zabiegu i rekonwalescencję spędza w warunkach domowych.

Dla osób poszukujących miejsca, w którym można bezpiecznie wszyć Esperal, Zabrze to doskonała lokalizacja ze względu na opiekę specjalistów Centrum Medycznego Galmedic. Z ofertą placówki można zapoznać się na stronie: https://zabrze.galmedic.pl/uslugi/esperal/.

Usuwanie Esperalu wymaga uprzedniej konsultacji lekarskiej. Wyłącznie specjalista może ocenić miejsce wszycia, stan zdrowia pacjenta i uzasadnienie potrzeby usunięcia leku. Po kwalifikacji chorego do zabiegu lekarz wykonuje niewielkie nacięcie na skórze pacjenta, w okolicy wcześniejszego pola zabiegowego. Miejscem wszycia leku jest najczęściej mięsień pośladkowy. Rana i późniejsza blizna jest więc zlokalizowana tuż nad pośladkiem chorego. Chirurg wyjmuje tabletki, które pozostały wszyte do organizmu pacjenta i zaszywa powstałą ranę. Okres gojenia jest podobny jak po wszczepieniu implantów z lekiem. Rekonwalescencja trwa 7-14 dni i podczas niej pacjenci powinni stosować się do zaleceń lekarskich. Dotyczą one głównie konieczności prowadzenia oszczędnego trybu życia i odpowiedniej pielęgnacji rany.

Dlaczego niektórzy pacjenci zastanawiają się nad przerwaniem terapii awersyjnej i decydują się na usunięcie wszywki alkoholowej? Przyczyną rezygnacji z leczenia farmakologicznego choroby alkoholowej mogą być skutki uboczne i powikłania po implantacji Esperalu. Występują one jednak rzadko i dotyczą nielicznej grupy chorych. Mogą to być np. reakcje alergiczne, stany zapalne skóry, dolegliwości bólowe czy obrzęki. Zmiana decyzji terapeutycznej może być również wynikiem nadmiernego stresu psychicznego związanego z działaniem wszywki. Esperal usuwa się wówczas w wyniku przedwczesnego zakończenia terapii.

Implantacja Esperalu polega na chirurgicznym wszyciu podskórnym tabletek zawierających disulfiram – substancję, która blokuje metabolizm alkoholu. W razie spożycia nawet niewielkiej ilości alkoholu dochodzi do toksycznej reakcji w organizmie (reakcja disulfiramowa). Ta metoda wspierająca leczenie alkoholizmu jest całkowicie bezpieczna dla pacjentów stosujących się do zaleceń lekarza. Podstawowym z nich jest konieczność powstrzymania się od spożywania alkoholu podczas aktywnego działania leku. Jak długo działa Esperal? U większości pacjentów efekt terapeutyczny utrzymuje się od 8 do 12 miesięcy. Wówczas substancja czynna leku stale i stopniowo uwalnia się do krwiobiegu chorego, stojąc na straży jego trzeźwości.

Usunięcie wszywki alkoholowej niesie ze sobą pewne ryzyko. Związane jest ono przede wszystkim z możliwością szybkiego (niemal natychmiastowego) zaniku psychicznej bariery pacjenta przed spożywaniem alkoholu. To ryzykowne postępowanie znacznie zwiększa zatem ryzyko nawrotu choroby alkoholowej, szczególnie gdy pacjent nie korzysta jednocześnie z opieki i wsparcia psychoterapeutów. Brak wszywki to również brak działania ochronnego. Po spożyciu alkoholu nie wystąpi już u chorego reakcja disulfiramowa, której groźne i nieprzyjemne konsekwencje dotychczas skutecznie motywowały go do abstynencji. Usunięcie wszywki to nie tylko kwestia chirurgiczna, ale też psychologiczna i terapeutyczna.