Starzec jakubek

Rok 2022 jest między innymi Rokiem Botaniki. Mija bowiem 100 lat od założenia Polskiego Towarzystwa Botanicznego. Będąc jego członkiem, pozwolę sobie w tym roku przybliżyć więcej gatunków takich naszych zielonych sąsiadów. W osiemdziesiątym epizodzie poznamy starca jakubka – Senecio jacobaea z rodziny astrowatych-Asteraceae.
Na tle okazów widzianych w jaworznickiej Geosferze wspomnę, że nasz bohater pojawia się między innymi pod nazwą Jacobaea vulgaris. Po prostu są botanicy, którzy uwielbiają mnożyć byty ponad potrzebę.

Na tle zielonych rozetek obserwowanych w Jaworznie oraz w Chrzanowie opowiem coś o jego rozmieszczeniu w naszym kraju. Prawdę powiedziawszy, jest niemalże wszędzie. Nieliczne białe plamy na mapach rozmieszczenia mogą dowodzić braku zainteresowania daną okolicą botaników uwielbiających długie spacery nierzadko w kaloszach. Nasz bohater pojawia się na suchych łąkach, miedzach, murawach, przydrożach, brzegach lasów, polanach. Preferuje stanowiska słoneczne i pół cieniste. Zajmuje suche gleby różnego typu.

Na tle rozkwitających osobników z Libiąża oraz Sosnowca wspomnę, że nazwa gatunku nawiązuje do kwitnienia na dzień świętego Jakuba Apostoła, który przypada 25 lipca. Jednakże to już historia. Obecnie roślina rozpoczyna kwitnąć od czerwca i teraz robi to praktycznie do końca sezonu wegetacyjnego. W pełni kwitnienia uchodzi za przeciętną roślinę miododajną.

Na tle kwitnących roślin widzianych w Jaworznie wspomnę o wadach i zaletach tego gatunku. Po pierwsze jest to roślina trująca szczególnie dla koni i to pod każdą postacią. Toksyna kumuluje się w wątrobie i ją niszczy.

Dawniej wierzono, że jest to niezłe ziółko pomocne przy nadciśnieniu oraz o dziwo chorobach wątroby. Miało pomagać przy silnych kolkach, chorobach skóry, wypryskach, trudno gojących się ranach. Teraz wiadomo, że jest ona nie tylko silnie trująca, ale i rakotwórcza. Nawet wzmiankowany czasami dr Henryk Różański odradza jego stosowanie, skoro istnieją bezpieczniejsze zioła o zbliżonych właściwościach.

Tym niemniej esencja ze świeżego ziela znajduje zastosowanie w homeopatii. Poza tym można z niej otrzymywać ciemnozielony barwnik.

I na zakończenie tradycyjna mantra. Co do reszty szukajcie, a znajdziecie. W gruncie rzeczy najważniejsze jest wiedzieć, jak ta roślina wygląda, bo nigdy nie wiadomo kiedy taka wiedza może się przydać. Tutaj, aby wiedzieć, czego unikać.

Piotr Grzegorzek

[vc_facebook]